Een brainstorm wordt gebruikt om zoveel mogelijk ideeën rond een vraagstuk te genereren. Als men tijdens het brainstormen elkaars ideeën gaat beoordelen dan kan dat het creatieve proces in sterke mate afremmen. Het is daarom van belang dat de evaluatie van deze ideeën wordt uitgesteld.
Brainstorm: opdrachten
Wij proberen vaak te werken aan de hand van een concrete opdracht om richting te geven aan de idee generatie. De interactie in de groep moet vooral gericht zijn op het elkaar stimuleren om met nog meer ideeën te komen. Dit kan bijvoorbeeld door de groep tijdelijk in tweeën te splitsen en met een concrete opdracht aan het werk te zetten. Bijvoorbeeld: “verzin een oplossing voor het ziekteverzuim” of “hoe zou het pretpark aantrekkelijker kunnen worden voor een bedrijfsweekend” of “op welke wijze zou het OV aantrekkelijker kunnen worden voor automobilisten”. Vaak worden daarbij een aantal randvoorwaarden geformuleerd die de opdracht realistischer maakt.
Brainstorm evaluatie
Na afsluiting van de brainstorm fase kan een evaluatie plaats vinden van de brainstormsessie en een beoordeling van de gegenereerde ideeën door de groepen aan elkaar te laten presenteren. Bijvoorbeeld aan de hand van de geformuleerde opdracht of aan de hand van criteria die de respondenten zelf opstellen.
Via een Bulletin Board kan dit proces ook online plaatsvinden.
Brainstormen met verschillende partijen die vanuit hun eigen verantwoordelijkheid en belangen naar een zaak kijken kan veel informatie opleveren voor verdere beleidsontwikkeling. Het in een vroeg stadium betrekken van alle betrokken partijen maakt iedereen deel van de oplossing en ook krijgt men meer begrip voor het standpunt van de ander. Soms gaat dit om een proces voor langere duur waarbij concepten steeds worden bijgesteld en in andere gevallen is haast geboden. Belangrijk bij brainstormen met partijen is dat het ontwikkelen van ideeën kan plaats vinden zonder dat er sprake is van een waardeoordeel. Het uitwisselen en generen van ideeën dient centraal te staan. In een later stadium kunnen ideeën worden ingedeeld op een wijze die deelnemers passend vinden. In de loop der tijd zijn methoden voor een brainstorm met partijen ontwikkeld die ieder hun eigen toepassingen kennen.
Brainstormen werkvormen en methoden
- Nominal Grouping is geschikt om met een groep van beperkte omvang in een middag tot de kern te komen. De aanpak is bijvoorbeeld goed te gebruiken om te bepalen welke issues van belang zijn rond een thema. Verdere kwantificering van de uitkomsten kan verduidelijken welk gewicht iedere gevonden dimensie heeft.
- World Café is goed te gebruiken voor grotere groepen (tot honderden deelnemers) en toch in beperkte tijd toepasbaar.
- VIPP was oorspronkelijk een uitputtende methode die goed geschikt is voor een brainstorm die meerdere dagen omvat en is ontwikkeld door UNICEF (in 1993). De aanpak is diepgaand en toch makkelijk toegankelijk voor de deelnemers. Er is nu ook een variant ontwikkeld die sneller – in een middag – tot de kern komt.
Brainstorm organiseren, begeleiden en leiden
Brainstormen met partijen vergt goede voorbereiding. Niet alleen in het formuleren van de vraagstelling maar ook in het goed betrekken van de deelnemers bij het proces. Het is in veel gevallen ook gewenst dat een terugkoppeling van de resultaten plaatsvindt aan de deelnemers. Dat maakt dat men vertrouwen krijgt in het proces van besluitvorming. Voor meer informatie over het organiseren, begeleiden en leiden van een brainstormsessie verzoeken wij u contact op te nemen.
Zie ook: Methoden